M’n voormalige collega en stagebegeleider op school, tijdens de opleiding tot eerstegraads docent Nederlands aan de VU, Nico van Lieshout (inmiddels gepensioneerd docent Nederlands), houdt een blog bij waarop werkelijk pareltjes van columns verschijnen. Hieronder vind je er zo een.

Niet nog een keer

Geplaatst op september 20, 2024 door nico

‘Soms moet ik weer aan de pandemie denken. Als ik in de krant lees dat vrouwen in Afghanistan niet meer in het openbaar mogen spreken, voordragen of zingen. Dat de overheid hen onderwerpt aan strenge kledingvoorschriften. Dat meisjes niet meer naar school mogen als ze ouder zijn dan twaalf en dat mannen niet naar de kapper mogen om hun baard te laten fatsoeneren, dan denk ik, ja, zo was het. Degene die mij als geen ander kent, zegt dat het onvergelijkbare zaken zijn en daar heeft ze gelijk in. Maar wie is zijn gedachten de baas? Dan kan me slechts gebrek aan schaamte verweten worden. Ik had behoedzamer kunnen zijn.

Of als in de lente Joos als geroepen komt. In een vorig leven was ze verpleegster, de kinderen zijn het huis uit, ze heeft de hypotheek en haar scheiding afbetaald; ze hoeft voor niemand meer te zorgen. Na de pandemie, dát niet nog een keer, nam ze ontslag en toen kroop het bloed waar het niet gaan kon. Ze besloot vrijwilliger te worden op de biologische tuinderij van Kiek en stapt zo De mierenkaravaan, het nieuwe boek van Mariken Heitman (1983), binnen. Dat Joos de jongste is van een boerengezin, helpt ook.

Dát niet nog een keer, wat zou ze bedoelen? Nooit waren werkers in de zorg meer geliefd dan in dat voorjaar van 2020. De mensen verschenen op de balkons of voor de open ramen om voor hen te applaudisseren. Onze zorghelden. Hard werken, natuurlijk, maar de erkenning was ernaar. Al is er, zeker in het begin, onder de beroepsgroep een meer dan gemiddeld aantal aan de geheimzinnige ziekte overleden, terwijl we voorlopig niet weten hoeveel van hen lijden aan long covid of ander trauma dat samenhangt met het werk in die chaotische periode. Heeft het ze trouwens een substantiële verbetering van de arbeidsomstandigheden opgeleverd?

Of bedoelt Joos dat de dreigende capaciteitsproblemen op de intensive careafdelingen, die de rechtvaardiging vormde voor steeds weer nieuwe beperkende maatregelen van de overheid, per saldo toch de kroon was op jarenlange bezuinigingen in de zorg? Het even logische als onvermijdelijke resultaat van twee decennia neo-liberaal ziekenhuisbeleid.

Ondertussen lette men in de oppositiebankjes ter rechterzijde goed op. Bij alle kritiek op de maatregelen van UMT, RIVM, Minister President en het ministerie van volksgezondheid, was er een oplettend oog voor de onconventionele technieken waarmee overheden ad hoc-maatregelen van een wettelijke basis voorzagen. De stemming van angst en verstarring heette ineens crisis, die geduid werd als noodtoestand die acuut ingrijpen nodig maakte. De bemoeienis van volksvertegenwoordigers kwam daarbij niet te pas. Een democratisch fundament was van later zorg. In de eerste kamer nam Marjolein Faber, voorzitter van de pvv-fractie, er aandachtig nota van.

Ik wil dat je behoedzaam bent. luidt de eerste zin van De mierenkaravaan. De verteller (is het Wende? is het de haas? is het Mariken Heitman zelf?) komt er in het laatste hoofdstuk op terug. Een tuin is een mysterieus bezit, zoals een lichaam dat is. Keer het eens om. Jij bent van de tuin. Behoedzaam is het woord dat wordt gebruikt, niet nederig. Je snapte het altijd al, je was het gewoon vergeten. Hoe noodzakelijk je was, hoe inwisselbaar.

Of was het de oproep voor de covid-herhaalprik die op de mat viel deze week?’

Voor meer van Nico’s schrijfwerk, zie: Columns van Nico van Lieshout | Letteroefeningen tussen tuin en wereld